Μικρο-διαρροές και πτητικότητα λαδιού: Οι υπεύθυνοι για τις «αόρατες» απώλειες
Οι διαρροές δεν είναι πάντοτε ορατές, το λάδι μπορεί να εξατμιστεί πριν καν αφήσει σημάδι.
Πτητικότητα: Περιγράφει το πόσο εύκολα εξατμίζονται τα ελαφρύτερα συστατικά του λαδιού.
Οι σύγχρονοι κινητήρες έχουν εξαιρετικά μικρές ανοχές και μπορεί να καίνε ελάχιστη ποσότητα λαδιού χωρίς να δημιουργείται καπνός.
Η συχνή παρακολούθηση της στάθμης και η χρήση ποιοτικού λαδιού εντός προδιαγραφών περιορίζει το πρόβλημα.
autoagora Team
Οι διαρροές δεν είναι πάντοτε ορατές, το λάδι μπορεί να εξατμιστεί πριν καν αφήσει σημάδι
Η στάθμη του λαδιού πέφτει, αλλά δεν υπάρχει μπλε καπνός από την εξάτμιση. Ούτε λεκέδες κάτω από το αυτοκίνητο, ούτε ένδειξη στο ταμπλό. Κι όμως, το λάδι «λείπει». Το φαινόμενο είναι συχνό, ιδίως σε σύγχρονους κινητήρες μικρού κυβισμού με turbo, και σχετίζεται με δύο βασικούς παράγοντες. Τις μικρο-διαρροές και την πτητικότητα του λιπαντικού. Δύο λέξεις που κρύβουν μέσα τους χημεία, θερμοκρασία και μηχανική ακρίβεια.
Ακόμα κι αν δεν βλέπουμε λάδι να στάζει, δεν σημαίνει πως ο κινητήρας είναι απολύτως στεγανός. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολλά σημεία όπου μπορεί να υπάρξουν μικρο-διαρροές – τόσο μικρές που εξατμίζονται πριν καν φτάσουν στο έδαφος. Φλάντζες, τσιμούχες, καλύμματα βαλβίδων, σωληνάκια αναθυμιάσεων και τούρμπο είναι μερικά από τα πιο ευαίσθητα σημεία.
Οι σύγχρονες μηχανές λειτουργούν σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις, με αποτέλεσμα τα ελαστομερή υλικά να φθείρονται σταδιακά. Το λάδι, αντί να τρέχει, δημιουργεί μικρές ομίχλες ή «ιδρώτα» που εξατμίζεται. Γι ΄ αυτό και το φαινόμενο είναι σχεδόν αόρατο στον χρήστη, αλλά μετρήσιμο στη ράβδο λαδιού.
Επιπλέον, οι αναθυμιάσεις του στροφαλοθαλάμου (το γνωστό σύστημα PCV – Positive Crankcase Ventilation) μπορεί να μεταφέρουν μικρές ποσότητες λαδιού πίσω στην εισαγωγή, όπου καίγονται μαζί με το καύσιμο, χωρίς να αφήνουν ίχνος καπνού.
Πτητικότητα: Περιγράφει το πόσο εύκολα εξατμίζονται τα ελαφρύτερα συστατικά του λαδιού
Η πτητικότητα ενός λιπαντικού περιγράφει το πόσο εύκολα εξατμίζονται τα ελαφρύτερα συστατικά του σε υψηλές θερμοκρασίες. Όσο πιο πτητικό είναι το λάδι, τόσο πιο γρήγορα «χάνεται» με τη μορφή ατμού μέσα στο σύστημα εξαερισμού του κινητήρα. Η δοκιμή NOACK είναι αυτή που μετράει το ποσοστό απώλειας λόγω εξάτμισης. Τα λάδια με υψηλή πτητικότητα μπορεί να χάσουν έως και 10% του όγκου τους, ειδικά σε κινητήρες που λειτουργούν κάτω από έντονο θερμικό φορτίο (π.χ. turbo, downsized ή sport μοντέλα).
Εδώ είναι που η ποιότητα του λαδιού κάνει τη διαφορά. Τα συνθετικά λιπαντικά με χαμηλό δείκτη NOACK παρουσιάζουν μικρότερη εξάτμιση, άρα και μειωμένη κατανάλωση λαδιού. Αντίθετα, ένα φθηνότερο ή ακατάλληλο λάδι μπορεί να «χαθεί» γρηγορότερα, χωρίς ποτέ να αφήσει καπνό ή λεκέ.
Οι σύγχρονοι κινητήρες έχουν εξαιρετικά μικρές ανοχές και μπορεί να καίνε ελάχιστη ποσότητα λαδιού χωρίς να δημιουργείται καπνός
Οι σημερινοί κινητήρες είναι σχεδιασμένοι με εξαιρετικά μικρές ανοχές μεταξύ εμβόλων, ελατηρίων και κυλίνδρων. Αυτό αυξάνει την απόδοση, αλλά αφήνει περιθώρια για σφάλμα στη λίπανση. Έτσι, ακόμη και μικρή φθορά στα ελατήρια εμβόλων ή στους οδηγούς βαλβίδων μπορεί να επιτρέπει στο λάδι να περνάει στον θάλαμο καύσης σε ποσότητες που δεν παράγουν ορατό καπνό.
Ταυτόχρονα, οι ψηλές στροφές και τα υψηλά φορτία προκαλούν μεγαλύτερη υποπίεση στο σύστημα εισαγωγής, «ρουφώντας» σταδιακά λάδι μέσα από τα σημεία στεγανοποίησης. Το φαινόμενο αυτό είναι πιο έντονο σε οχήματα με τουρμπίνα, καθώς τα ρουλεμάν του turbo λιπαίνονται με πίεση λαδιού, και ένα ελαφρύ «πέρασμα» λαδιού στην πλευρά της εισαγωγής μπορεί να καεί εντελώς χωρίς να καπνίσει.
Η συχνή παρακολούθηση της στάθμης και η χρήση ποιοτικού λαδιού εντός προδιαγραφών περιορίζει το πρόβλημα
Η συχνή παρακολούθηση της στάθμης λαδιού είναι απαραίτητη, ακόμη κι αν δεν υπάρχουν εμφανή προβλήματα. Κάθε κινητήρας έχει ένα «φυσιολογικό» ποσοστό κατανάλωσης, το οποίο μπορεί να φτάνει τα 0,5 λίτρα ανά 1.000 χιλιόμετρα χωρίς να θεωρείται παθολογικό.
Η επιλογή του σωστού ιξώδους και τύπου λαδιού (σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κατασκευαστή) μειώνει σημαντικά το φαινόμενο. Τα long life διαστήματα αλλαγής μπορεί να εντείνουν τις απώλειες, καθώς το λάδι γερνάει, χάνει πρόσθετα και γίνεται πιο πτητικό. Εξίσου σημαντικός είναι ο έλεγχος του συστήματος PCV και των τσιμουχών, ειδικά σε αυτοκίνητα που δουλεύουν πολλά χιλιόμετρα εντός πόλης ή σε υψηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος.
Το ότι ένα αυτοκίνητο «καίει» λάδι δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει πρόβλημα. Οι μικρο-διαρροές και η πτητικότητα είναι φυσικά επακόλουθα της λειτουργίας ενός σύγχρονου, θερμικά φορτισμένου κινητήρα. Όμως, όταν η κατανάλωση αυξάνεται ή η στάθμη πέφτει γρήγορα, αξίζει ένας τεχνικός έλεγχος και –κυρίως– η χρήση ενός ποιοτικού, σωστά επιλεγμένου λιπαντικού. Γιατί το λάδι δεν είναι απλώς το λιπαντικό του κινητήρα — είναι ο κύριος δείκτης της υγείας του.
