Δοχείο αναθυμιάσεων: Το εξάρτημα-βοηθός στην αξιοπιστία του μοτέρ

Χωρίς αυτό, οι αναθυμιάσεις και άλλα αέρια του κινητήρα επιστρέφουν ξανά στην εισαγωγή.
Το δοχείο αυτό παγιδεύει το λάδι και τα βαριά σωματίδια, επιστρέφοντας μόνο καθαρό αέρα.
Μεταξύ άλλων, περιορίζει την φθορά του κινητήρα και την μακροπρόθεσμη απώλεια ισχύος.
Ειδικά σπορ μοντέλα μπορεί να το διαθέτουν εργοστασιακά, αλλιώς εγκαθίσταται εύκολα μέσω του καταλλήλου κιτ.

autoagora Team

Χωρίς αυτό, οι αναθυμιάσεις και άλλα αέρια του κινητήρα επιστρέφουν ξανά στην εισαγωγή

Κάθε λεπτομέρεια μετρά στην απόδοση και τη μακροζωία ενός κινητήρα και το δοχείο αναθυμιάσεων – ή oil catch can – έχε εδώ και χρόνια αναδειχθεί ως ένα από τα πιο υποτιμημένα αλλά αποτελεσματικά εξαρτήματα. Ενώ για τον μέσο οδηγό παραμένει μια άγνωστη έννοια, όσοι ασχολούνται σοβαρά με τη βελτίωση ή τη σωστή συντήρηση ενός μοτέρ γνωρίζουν πως το μικρό αυτό δοχείο μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε έναν «κουρασμένο» και έναν υγιή κινητήρα.

Κάθε κινητήρας εσωτερικής καύσης, ακόμα και ο πιο σύγχρονος, παράγει εσωτερικά πίεση και αέρια τα οποία διαφεύγουν από τα ελατήρια των εμβόλων προς το κάρτερ — ένα φαινόμενο γνωστό ως blow-by. Αυτά τα αέρια περιέχουν αναθυμιάσεις λαδιού, καύσιμα και υγρασία. Χωρίς σωστή διαχείριση, επιστρέφουν μέσω του συστήματος ανακύκλωσης αερίων (PCV – Positive Crankcase Ventilation) στην εισαγωγή, αναμιγνύονται με τον αέρα και τελικά καίγονται ξανά.

Στην πράξη, όμως, αυτό σημαίνει ότι λαδωμένες αναθυμιάσεις «λερώνουν» την εισαγωγή, επικάθονται στις βαλβίδες (ιδίως στους κινητήρες άμεσου ψεκασμού) και σταδιακά μειώνουν την απόδοση. Η καύση γίνεται λιγότερο καθαρή, οι επικαθίσεις αυξάνονται, και ο κινητήρας «πνίγεται» από τα ίδια του τα κατάλοιπα.

Το δοχείο αυτό παγιδεύει το λάδι και τα βαριά σωματίδια, επιστρέφοντας μόνο καθαρό αέρα

Το δοχείο αναθυμιάσεων παρεμβάλλεται ανάμεσα στην έξοδο του συστήματος PCV και την εισαγωγή. Ο ρόλος του είναι να «παγιδεύει» το λάδι και τα βαριά σωματίδια πριν αυτά επιστρέψουν στο κύκλωμα καύσης. Στο εσωτερικό του διαθέτει φίλτρα, διαχωριστικά ή ακόμα και κυκλωνικά διαφράγματα που προκαλούν συμπύκνωση των αναθυμιάσεων. Έτσι, μόνο καθαρός αέρας φτάνει ξανά στην εισαγωγή, ενώ το λάδι και τα κατάλοιπα μένουν συλλεγμένα στο δοχείο.

Το αποτέλεσμα είναι ένας πιο καθαρός, σταθερός και αποδοτικός κινητήρας. Η κατανάλωση λαδιού μειώνεται, οι επικαθίσεις περιορίζονται, και το σύστημα εισαγωγής διατηρείται σε άριστη κατάσταση για πολύ περισσότερα χιλιόμετρα. Για όσους κάνουν βελτιώσεις απόδοσης ή οδηγούν «δυναμικά», το δοχείο αναθυμιάσεων λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι στις αυξημένες πιέσεις και θερμοκρασίες που επιβαρύνουν το σύστημα.

Μεταξύ άλλων, περιορίζει την φθορά του κινητήρα και την μακροπρόθεσμη απώλεια ισχύος

Πέρα από το τεχνικό σκέλος, το oil catch can έχει απτά οφέλη που γίνονται αισθητά στην καθημερινή χρήση. Η πιο σταθερή καύση σημαίνει καλύτερη απόκριση γκαζιού, ομαλότερη λειτουργία και συχνά μικρότερη κατανάλωση καυσίμου. Στους κινητήρες άμεσου ψεκασμού, όπου οι βαλβίδες εισαγωγής δεν «πλένονται» από το καύσιμο, οι επικαθίσεις από λάδι είναι μία από τις κυριότερες αιτίες απώλειας ισχύος — κάτι που το δοχείο μπορεί να αποτρέψει σχεδόν ολοκληρωτικά.

Επιπλέον, το εξάρτημα αυτό λειτουργεί προληπτικά. Αντί να χρειαστεί καθαρισμός βαλβίδων ή αποσυναρμολόγηση εισαγωγής κάθε 60.000 χλμ., το δοχείο περιορίζει τη φθορά εξαρχής. Για πολλούς γνώστες, πρόκειται για την πιο οικονομική και έξυπνη επένδυση που μπορεί να γίνει σε έναν κινητήρα, ακριβώς επειδή παρατείνει τη διάρκεια ζωής του χωρίς καμία επίπτωση στην αξιοπιστία ή τη νομιμότητα.

Ειδικά σπορ μοντέλα μπορεί να το διαθέτουν εργοστασιακά, αλλιώς εγκαθίσταται εύκολα μέσω του καταλλήλου κιτ

Η εγκατάσταση ενός δοχείου αναθυμιάσεων δεν είναι περίπλοκη, αλλά χρειάζεται προσοχή στη λεπτομέρεια. Κάθε κινητήρας έχει διαφορετικό κύκλωμα PCV, οπότε η επιλογή του σωστού κιτ είναι κρίσιμη. Ένα κακής ποιότητας δοχείο ή κακή σύνδεση μπορεί να προκαλέσει διαρροές ή ακόμη και προβλήματα πίεσης.

Οι πιο αξιόπιστες λύσεις είναι εκείνες που διαθέτουν διπλό διαχωρισμό (dual baffling), μεταλλικό σώμα και αποστράγγιση στη βάση. Ιδανικά, πρέπει να ελέγχεται και να αδειάζεται κάθε λίγες χιλιάδες χιλιόμετρα, ειδικά σε οχήματα που δουλεύουν σε υψηλές στροφές ή σε χαμηλές θερμοκρασίες όπου η υγρασία αυξάνεται.

Σε πολλές χώρες, τα ποιοτικά catch cans χρησιμοποιούνται ακόμη και από κατασκευαστές σε ειδικές εκδόσεις επιδόσεων. Δεν είναι λοιπόν μόνο ένα «aftermarket» κόλπο, αλλά μια βελτίωση που βασίζεται στη κοινή μηχανική λογική: λιγότερο λάδι στην εισαγωγή σημαίνει καθαρότερο, πιο αποδοτικό μοτέρ.

Το δοχείο αναθυμιάσεων μπορεί να μοιάζει με ένα απλό μεταλλικό κουτί με σωληνάκια, όμως η συμβολή του στην καθαριότητα και αξιοπιστία του κινητήρα είναι καθοριστική. Είναι το είδος της παρέμβασης που δεν φαίνεται, αλλά «δουλεύει» σιωπηλά υπέρ του οδηγού και του πορτοφολιού του. Ίσως γι ΄αυτό όσοι ξέρουν, το θεωρούν εξίσου απαραίτητο με ένα ποιοτικό λάδι ή ένα σωστό φίλτρο αέρα. Και όπως αποδεικνύεται, οι «γνώστες» σπάνια κάνουν λάθος.