Το τέλος της μοναδικότητας στα αυτοκίνητα
Πλέον, όλα τα αυτοκίνητα βασίζονται σε κοινές πλατφόρμες και μοιράζονται κινητήρες.
Οι διαφορές είναι κυρίως αισθητικές, αν και υπάρχει ακόμα διαφοροποίηση στην φιλοσοφία των μαρκών.
Η εμπειρία οδήγησης είναι αντίστοιχη σε πολλά μοντέλα, απουσιάζει ο χαρακτήρας που είχαν παλαιότερα.
Τα γνωρίσματα που πρόδιδαν την προέλευση των μοντέλων έχουν πια χαθεί, τώρα τα χαρακτηριστικά τους συγχέονται.
autoagora Team
Τα τελευταία χρόνια, έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη συζήτηση ανάμεσα στους φίλους του αυτοκινήτου. Η απάντηση δεν είναι ξεκάθαρη, αλλά η ερώτηση σαφής: μήπως ζούμε το τέλος της μοναδικότητας; Μήπως τα σύγχρονα μοντέλα, παρά τη διαφορετική τους εμφάνιση, στην ουσία μοιάζουν περισσότερο από ποτέ; Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η πίεση για ηλεκτροκίνηση και οι ανάγκες μείωσης του κόστους έχουν διαμορφώσει ένα νέο τοπίο στην αυτοκινητοβιομηχανία. Ένα τοπίο που, για κάποιους, θυσιάζει την προσωπικότητα στο βωμό της αποτελεσματικότητας. Για άλλους, όμως, αποτελεί απλώς μια φυσική και απαραίτητη εξέλιξη.
Το πρώτο και πιο συζητημένο σημείο είναι οι κοινές πλατφόρμες. Σήμερα, σχεδόν κάθε μεγάλος όμιλος —από τη Stellantis μέχρι το Group VW— στηρίζεται σε ευέλικτες αρχιτεκτονικές που μπορούν να «γεννήσουν» από μικρά hatchback μέχρι μεσαία SUV. Η λογική είναι απλή: μειωμένο κόστος, μεγαλύτερη ταχύτητα εξέλιξης, ευκολότερη συμμόρφωση με κανονισμούς.
Για τους επικριτές, αυτή η εξέλιξη έχει βάλει την ταφόπλακα στον χαρακτήρα κάθε μάρκας. Όταν τα μισά μοντέλα ενός κατασκευαστή μοιράζονται το ίδιο πάτωμα και τους ίδιους κινητήρες, πόσο διαφορετικά μπορούν τελικά να είναι; Η τεχνολογία έχει εξελιχθεί τόσο, που οι διαφορές μεταξύ των μοντέλων προκύπτουν περισσότερο από το software παρά από μηχανικά χαρακτηριστικά. Για πολλούς λάτρεις, αυτό είναι ένα καθαρό σημάδι ομογενοποίησης.
Από την άλλη πλευρά, οι υποστηρικτές αυτής της πρακτικής υποστηρίζουν ότι οι κοινές πλατφόρμες δεν είναι εχθρός της μοναδικότητας, αλλά εργαλείο. Το ότι ένα αυτοκίνητο βασίζεται στην ίδια τεχνική βάση δεν σημαίνει απαραίτητα ότι στερείται χαρακτήρα. Αντίθετα, επιτρέπει στους κατασκευαστές να επενδύουν σε τομείς που κάνουν πραγματικά τη διαφορά: ποιότητα, design, τεχνολογίες άνεσης και ασφάλειας.
Οι διαφορές είναι κυρίως αισθητικές, αν και υπάρχει ακόμα διαφοροποίηση στην φιλοσοφία των μαρκών
Ακόμη και όταν τα αυτοκίνητα μοιράζονται πάτωμα και μηχανικά μέρη, κάθε μάρκα προσπαθεί να διατηρήσει τη δική της ταυτότητα μέσα από την αισθητική. Οι σχεδιαστές έχουν μεγαλύτερη ελευθερία από ποτέ, καθώς οι σύγχρονες πλατφόρμες έχουν εξαιρετική ευελιξία σε μεταξόνια, προεξοχές, και αναλογίες.
Για κάποιους, αυτό είναι αρκετό. Η Volvo εξακολουθεί να αποπνέει σκανδιναβική απλότητα, η BMW να προβάλλει σπορ δυναμισμό και η Alfa Romeo να στοχεύει στο πάθος της οδήγησης. Ακόμα και αν μοιράζονται εξαρτήματα, οι μάρκες έχουν διατηρήσει διαφορές στην φιλοσοφία που αποτυπώνονται στο τελικό προϊόν.
Ωστόσο, υπάρχουν κι εκείνοι που πιστεύουν ότι οι διαφορές αυτές περιορίζονται στην «επιφάνεια». Τα αυτοκίνητα ίσως έχουν άλλο ντύσιμο, αλλά στο υπόστρωμα συχνά μοιάζουν υπερβολικά. Στον κόσμο όπου τα συστήματα υποβοήθησης, οι οθόνες αφής και οι κανόνες ασφάλειας επιβάλλουν συγκεκριμένες λύσεις, το περιθώριο έκφρασης μειώνεται. Η αισθητική διαφοροποίηση, υποστηρίζουν, δεν αρκεί για να αναπληρώσει την απώλεια της μηχανολογικής προσωπικότητας.
Η εμπειρία οδήγησης είναι αντίστοιχη σε πολλά μοντέλα, απουσιάζει ο χαρακτήρας που είχαν παλαιότερα
Ίσως το πιο «ευαίσθητο» σημείο για τους φίλους της οδήγησης είναι η εμπειρία πίσω από το τιμόνι. Παλαιότερα, ένα Peugeot οδηγούταν διαφορετικά από ένα Opel, και ένα BMW είχε πάντα εκείνη την ξεχωριστή αίσθηση της πισωκίνησης. Σήμερα, όμως, πολλοί νιώθουν ότι τα μοντέλα συγκλίνουν. Τα αυτόματα κιβώτια, τα συστήματα υποβοήθησης, η ηλεκτρική υποβοήθηση στο τιμόνι και οι κοινές πλατφόρμες έχουν εξομαλύνει τις διαφορές.
Οι επικριτές πενθούν αυτή τη χαμένη «ψυχή». Λένε ότι η τεχνολογία έχει εξορίσει τις ιδιαιτερότητες που έκαναν το κάθε αυτοκίνητο ξεχωριστό. Ότι η εμπειρία οδήγησης ενός ηλεκτρικού SUV για παράδειγμα, ανεξάρτητα από το σήμα στο καπό, μοιάζει πια εξαιρετικά όμοια με ένα άλλο.
Υπάρχει όμως και η αντίθετη άποψη. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας μάς έχει χαρίσει αυτοκίνητα πιο άνετα, πιο ασφαλή και πιο ικανά από ποτέ. Πως οι διαφορές στη ρύθμιση της ανάρτησης, του συστήματος διεύθυνσης, της απόκρισης του κινητήρα ή του software παραμένουν - απλώς έχουν γίνει πιο «λεπτές» και πιο τεχνολογικά διαχειρίσιμες. Για κάποιους, η «χαμένη» αίσθηση είναι περισσότερο νοσταλγία παρά πραγματικό πρόβλημα.
Τα γνωρίσματα που πρόδιδαν την προέλευση των μοντέλων έχουν πια χαθεί, τώρα τα χαρακτηριστικά τους συγχέονται
Πάντως, παλιότερα, οι φίλοι του αυτοκινήτου μπορούσαν να αναγνωρίσουν μία μάρκα από τον ήχο του κινητήρα, τη σκληρότητα της ανάρτησης ή ακόμη και τον τρόπο με τον οποίο έκλεινε η πόρτα. Σήμερα, αυτά τα στοιχεία έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Ο ήχος στα ηλεκτρικά είναι τεχνητός, η ανάρτηση ρυθμίζεται ηλεκτρονικά και η ποιότητα έχει εξισωθεί σχεδόν σε όλους τους κατασκευαστές.
Για πολλούς, αυτή η «εξαφάνιση» των κλασικών γνωρισμάτων είναι η απόδειξη ότι τα αυτοκίνητα έγιναν ίδια. Όταν χάνεις τα στοιχεία που πρόδιδαν την προέλευση ενός μοντέλου, χάνεις και τον χαρακτήρα του.
Υπάρχει, όμως, και η άποψη ότι η ταυτότητα δεν χάθηκε — απλώς άλλαξε. Στην εποχή της ψηφιακής εμπειρίας, η ταυτότητα μιας μάρκας εκφράζεται μέσα από το user experience, την αλληλεπίδραση με τα ψηφιακά συστήματα, τις υπηρεσίες που προσφέρει, ακόμη και την οικολογική της πολιτική. Αν παλιότερα ο χαρακτήρας ήταν μηχανικός, σήμερα είναι ψηφιακός και υπηρεσιακός.
Εν κατακλείδι, η απάντηση στο ερώτημα εξαρτάται από το πώς αντιλαμβάνεται κανείς τη μοναδικότητα. Αν αυτή ορίζεται από μηχανικές ιδιαιτερότητες, τότε ναι, ίσως ζούμε μια εποχή σύγκλισης. Αν όμως η προσωπικότητα κρύβεται και στη συνολική εμπειρία, στο design και στη φιλοσοφία της μάρκας, τότε ίσως η μοναδικότητα δεν έχει χαθεί — απλώς έχει αλλάξει μορφή.
