Κλασικά αυτοκίνητα: πολιτιστική κληρονομιά ή ρυπογόνες αντίκες;
Για κάποιους είναι έργα τέχνης που «κουβαλάνε» ιστορία και χρησιμοποιούνται ελάχιστα.
Άλλοι τα θεωρούν ρυπογόνα και μιλούν για «αδικία» όσο είναι αναγκασμένοι να επενδύουν σε νέες «πράσινες» τεχνολογίες.
Η συντήρηση των ιστορικών στηρίζει συνεργεία και διατηρεί «χαμένες τεχνικές».
Το νομοθετικό σχέδιο για τα κλασικά στην Ελλάδα βρίσκεται σε μετάβαση και προβληματίζει ιδιοκτήτες.
autoagora Team
Για κάποιους είναι έργα τέχνης που «κουβαλάνε» ιστορία και χρησιμοποιούνται ελάχιστα
Τα κλασικά αυτοκίνητα αποτελούν αντικείμενο θαυμασμού, συλλεκτικής αξίας αλλά και αντιπαράθεσης. Για κάποιους είναι ζωντανή ιστορία και κομμάτι της πολιτιστικής μας ταυτότητας, για άλλους όμως ένα περιβαλλοντικό βάρος που δεν συνάδει με τις απαιτήσεις της εποχής. Η συζήτηση παραμένει ανοιχτή και συχνά φορτισμένη.
Υποστηρικτές θεωρούν τα κλασικά αυτοκίνητα «τροχούς της μνήμης». Ένα Citroën DS ή μια Alfa Romeo Spider δεν είναι απλώς μηχανές, αλλά αφηγήσεις εποχών που σημάδεψαν την κοινωνία. Κάθε αναπαλαιωμένο όχημα συνδέεται με ιστορίες, τεχνολογικές καινοτομίες και αισθητικές τάσεις που αξίζει να διατηρηθούν. Η συμμετοχή σε ράλι και εκθέσεις δεν είναι απλώς χόμπι, αλλά συμβολή σε έναν ζωντανό πολιτισμό που ενισχύει και τον τουρισμό.
Σημαντικό είναι πως αυτά τα αυτοκίνητα χρησιμοποιούνται ελάχιστα στην καθημερινότητα, οπότε η περιβαλλοντική τους επιβάρυνση θεωρείται μικρή συγκριτικά με τη μεγάλη τους πολιτιστική σημασία.
Άλλοι τα θεωρούν ρυπογόνα και μιλούν για «αδικία» όσο είναι αναγκασμένοι να επενδύουν σε νέες «πράσινες» τεχνολογίες
Αντίθετα, οι επικριτές μιλούν για αναχρονισμό. Στην εποχή της ηλεκτροκίνησης και των αυστηρών ορίων ρύπων, η κυκλοφορία αυτοκινήτων χωρίς καταλύτες και σύγχρονες προδιαγραφές δείχνει παράλογη. Ακόμα και η περιορισμένη χρήση σε πόλεις που ήδη δοκιμάζονται από κυκλοφοριακό και αιθαλομίχλη θεωρείται επιβάρυνση. Επιπλέον, υπάρχει το ζήτημα της ισότητας: όταν οι νέοι οδηγοί πιέζονται να επενδύουν σε ακριβές «πράσινες» τεχνολογίες, η εξαίρεση των ιστορικών οχημάτων φαίνεται άδικη. Η κοινωνία, λένε, οφείλει να προτάξει το συλλογικό συμφέρον έναντι της ρομαντικής νοσταλγίας.
Η συντήρηση των ιστορικών στηρίζει συνεργεία και διατηρεί «χαμένες τεχνικές»
Ένα επιχείρημα υπέρ της παρουσίας των κλασικών στον δρόμο είναι η αξία της συντήρησης. Οι συλλέκτες δεν τα διατηρούν μόνο για προσωπική ευχαρίστηση αλλά και ως επένδυση. Η διαδικασία αναπαλαίωσης στηρίζει μικρά συνεργεία, μηχανουργεία και τεχνίτες που ειδικεύονται σε χαμένες τεχνικές. Παράλληλα, η αγορά κλασικών έχει διεθνώς σημαντική οικονομική βαρύτητα, καθώς ορισμένα μοντέλα αποτιμώνται σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Το επιχείρημα εδώ είναι πως η απαγόρευση κυκλοφορίας τους μειώνει την αξία τους και αποθαρρύνει τη φροντίδα τους. Έτσι, ο περιορισμός μπορεί να πλήξει όχι μόνο μια κουλτούρα αλλά και μια οικονομική δραστηριότητα με εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.
Το νομοθετικό σχέδιο για τα κλασικά στην Ελλάδα βρίσκεται σε μετάβαση και προβληματίζει ιδιοκτήτες
Το πλαίσιο για τα ιστορικά οχήματα στην Ελλάδα βρίσκεται σε μεταβατική φάση. Ο πρόσφατος νόμος 5167/2024 έδωσε παράταση έως το 2026 στο καθεστώς των ειδικών πινακίδων, όμως από την 1η Ιανουαρίου 2025 οι παλιές πινακίδες ιστορικού οχήματος καταργούνται οριστικά, πλην των στρατιωτικών οχημάτων. Η καθημερινή χρήση παραμένει απαγορευμένη: τα ιστορικά αυτοκίνητα επιτρέπεται να βγαίνουν στον δρόμο μόνο για εκδηλώσεις, ράλι ή για λόγους συντήρησης.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει πιέσει την Ελλάδα να τροποποιήσει τον τρόπο με τον οποίο φορολογεί και ταξινομεί τα εισαγόμενα μεταχειρισμένα, κάτι που επηρεάζει έμμεσα και την αγορά των κλασικών. Το αποτέλεσμα είναι ένα καθεστώς που αλλάζει συνεχώς, δημιουργώντας ανασφάλεια στους ιδιοκτήτες: άλλοι θεωρούν ότι έτσι προστατεύεται η αυθεντική συλλεκτική αξία, ενώ άλλοι βλέπουν τους περιορισμούς ως τροχοπέδη για τη ζωντανή παρουσία των ιστορικών στον δρόμο.
Τα κλασικά αυτοκίνητα κινούνται στο μεταίχμιο ανάμεσα στο πάθος και την πραγματικότητα. Είναι άλλοτε μνημεία πολιτισμού, άλλοτε κατάλοιπα ενός ρυπογόνου παρελθόντος. Το ζητούμενο για την κοινωνία είναι να βρει τη χρυσή τομή, ώστε η μνήμη να συνυπάρχει με τη βιωσιμότητα.
